“თარგმანში დაკარგულები-2”

ახლა გთავაზობთ წინა პოსტის გაგრძელებას.

1. რუსული და რუსულის გზით ქართულში შემოსულ სიტყვებში Ю უნდა გადმოიცეს იუ– ჯგუფით: მანიკიური,რეზიუმე,კოსტიუმი,სიურპრიზი(და არა: მანიკური,რეზუმე, კოსტუმი.სურპრიზი). გამონაკლისია:კაფსული,პარაშუტი,ბროშურა…
2. უმახვილო  О-ს შემცველი რუსული და რუსულის გზით ქართულში შემოსული სიტყვები,საკუთარი სახელები,გვარები და გეოგრაფიული სახელები ო-თი უნდა გადმოიცეს: კომპოტი, ოდიკოლონი, ვორონცოვი, ოდესა, ტოლსტოი(და არა: კამპოტი, ადეკალონი, ვარანცოვი, ადესა, ტალსტოი). გამონაკლისია: კატლეტი, კანტორა, კაპიკი, ლატარია, კამოდი.
3. უცხოური წარმოშობის სიტყვები, რომლებიც რუსულში  ЕЯ-ზე ბოლოვდება, ქართულში ეა დაბოლოებით უნდა გადმოიცეს: ასამბლეა, გალანტერეა, გალერეა, ეპოპეა, იდეა(და არა: ასამბლეია, გალანტერეია, გალერეია, ეპოპეია,იდეია).
4. ევროპული ენებიდან მომდინარე ლა და ლუ ჯგუფებიანი სიტყვები, რომლებიც რუსულში ЛЮ და  ЛЯ  კომპლექსებს იძლევა, ქართულში უნდა გადმოიცეს მხოლოდ ლა და ლუ ჯგუფით: აკუმულაცია, აკუმულატორი,პლაჟი,ალუმინი, ასიმილაცია, ტრანსლაცია,ილუზია (და არა: აკუმულიაცია, აკუმულიატორი, ასიმილიაცია, პლიაჟი, ტრანსლიაცია,ალიუმინი,ილიუზია).
5. უცხო ენიდან შემოსულ სიტყვათა ერთ რიგს დედანში H აქვს, მაგრამ ზოგჯერ შეცდომით(რუსულის გავლენით) მის ნაცვლად  გ-ს ხმარობენ: ბეჰემოტი, ჰოპნოზი, ჰერკულესი, , ჰიბრიდი(და არა: – ბეგემოტი,გოპნოზი, გერკულესი,  გიბრიდი).

“თარგმანში დაკარგულები”

Blogroll.ge-ზე ”თარგმანში დაკარგულების” თვალიერებისას წავაწყდი Rocko-ს ამ კომენტარს: ” არავის დაუდგენია ეგ 🙂 ინგლისურად რომ ამ სიტყვაში ეგ ლათინური “k” გამოითქმის, როგორც “ქ”, არაფერს ნიშნავს. მაგალითად, “Tom Soyer”-ში “T” ინგლისურად გამოითქმის, როგორც “თ”, მაგრამ ქართულში იხმარება, როგორც “ტომ სოიერი” – “ტ”-თი. ქართული ტრანსლიტერაციის რამე კონკრეტული წესი მე არსად შემხვედრია. თუ იცით ასეთი – არ დამიმალოთ. 🙂 ”

                            არ გიმალავთ!

             უცხოური სიტყვების მართლწერა

ქართულ ენაში უცხო ენებიდან მრავალი სიტყვაა შემოსული, ბერძნულ-ლათინური ძირისაგან ნაწარმოები ე.წ. საერთაშორისო სიტყვებია დამკვიდრებული. ჩვენს ენაში ევროპული ენებიდან ბევრი სიტყვა შემოსულია რუსულის გზით, ამიტომ ხშირ შემთხვევაში ბგერები არასწორადაა გადმოსული ქართულში.

1. ბერძნულ-ლათინურიდან მომდინარე სიტყვებში თ ბგერა ქართული თ-თი უნდა გადმოიცეს(და არა ტ-თი), ხოლო ტ– ქართული ტ-თი: აპათია, ესთეტიკა, ქრესტომათია , მიზანთროპი,მეტაფიზიკა( და არა – აპატია, ესტეტიკა, ქრესტომატია, მიზანტროფი).

2. ბერძნულ-ლათინური წარმომავლობის სიტყვების X ქართულში ქ-თი იცვლება: ქრიზანთემა, არაქისი,ბრონქები, ქოლერა,კონტაქტი(და არა – ხრიზანტემა,არახისი, ბრონხები,კონტაკტი). მეორე მხრივ, ლათინური Q-ს შესატყვისად ქართულში გვაქვს კ: კვორუმი, კვოტა, კოლოკვიუმი, ადეკვატური( და არა: ქვორუმი, ქვოტა, კოლოქვიუმი, ადექვატური).

3. გერმანული EI დიფთონგი აი-თი უნდა გადმოიცეს: ლაიფციგი, აინშტაინი, ცვაიგი, ვაიმარი(და არა: ლეიფციგი, ეინშტეინი, ცვეიგი, ვეიმარი). გამონაკლისია რუსულის გზით შემოსული სიტყვები: ეიხენვალდი, ეიზენშტეინი, ბრონშტეინი (და არა აიხენვალდი, აიზენშტეინი, ბრონშტაინი).

4. ქართულში ევ-ით და ავ-ით (და არა: ეუ-თი,ეი-თი ან აუ-თი) უნდა დაიწეროს eu და au დიფთონგების შემცველი სიტყვები: ლევკოციტები, ლევკემია, ავტონომია, ტავტოლოგია (და არა: ლეიკოციტები, ლეიკემია, აუტონომია). გამონაკლისია სიტყვები: ნეიტრალური, აუდიტორია.

 5. ინგლისური th-ს გადმოსაცემად უნდა ვიხმაროთ თ: Agatha, Katharine, Jonathan – აგათა, კათრინი, ჯონათანი.

ვაი!

მოსწავლისაგან შევიტყვე,რომ რამდენიმე დღის წინ თბილისში ე.წ. ”სკინხედების ” ჯგუფი აუყვანიათ (18-20 წლისანი), რომელიც არბევდა, ძარცვავდა, სცემდა ჩინელებსა და ზანგებს. ფაქტზე, მშრალი ხიდის მიდამოებში დაუჭერიათ. ყველამ აღიარა ,რომ ეთნიკური ნიშნით ირჩევდნენ მსხვერპლსო. 

   ახლა დავსხდეთ და ვიმსჯელოთ, რატომ ხდება ასე, ვინ არის დამნაშავე, რამ მიიყვანა ახალგაზრდობა აქამდე და ა.შ.  ამით რამე გამოსწორდება?!

                                           ესეც ჩვენი ტოლერანტობა!   😦